SSS: Sıkça Sorulan Sorular

"Viral yük" terimi, HIV ile yaşayan bir kişinin kan dolaşımındaki virüs miktarını ifade eder. Viral yük ne kadar yüksekse, virüsün bulaşma olasılığı da o kadar artar.

Antiretroviral tedavi (HIV ile yaşayan bir kişinin aldığı tedavi), viral yükü o kadar düşük seviyelere (genellikle 50 kopya/ml'nin altında) düşürebilir ki, prezervatif veya başka bir profilaksi (örn. PrEP: Maruz Kalma Öncesi Profilaksi) kullanılmasa bile cinsel ilişki yoluyla HIV bulaşması gerçekleşemez. Aynı zamanda, tespit edilemeyen bir viral yük elde etmek sağlık üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Antiretroviral tedavi, virüsü kan dolaşımından tamamen ortadan kaldırmaz ve HIV'i tedavi etmez. Ancak, ilaca bağlılık, virüsü tespit edilemeyen seviyelerde tutmak için çok önemlidir.

Hayır. HIV ile yaşayan, tedavi gören ve virüs yükü tespit edilemeyen bir kişi, cinsel ilişki yoluyla virüsü bulaştıramaz.

HIV virüsü, bulaşabilmesi için yeterli konsantrasyonda olmalıdır. Tespit edilemeyen yük, HIV yoluyla bulaşmak için çok küçüktür.

B=B'nin kanıtı, "HPTN 052", "PARTNER, PARTNER 2, Opposites Attract" ve Swiss Statement gibi çok yıllı araştırmaların bilimsel sonuçlarına dayanmaktadır.

ΗΡΤΝ 052'de, HIV pozitif olan partnerin antiretroviral tedavi gördüğü ve viral yükünün saptanamaz düzeyde olduğu 1.763 uyumsuz çift (bir partner HIV negatif, diğeri HIV pozitif) arasında HIV bulaşması SIFIR olarak kaydedilmiştir.

PARTNER, HIV pozitif partnerin antiretroviral tedavi gördüğü ve viral yükünün saptanamadığı çiftler arasında 58.000 korunmasız cinsel ilişki kaydetmiştir. Negatif partnerlerine virüsün bulaşması SIFIR olarak kaydedilmiştir.

PARTNER çalışmasının devamı niteliğindeki ΡΑRTNER 2 çalışması, yalnızca erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekleri incelemiş ve HIV negatif cinsel partnerlere, antiretroviral tedavi gören ve saptanamaz viral yüke sahip HIV pozitif partnerlerden 77.000 korunmasız cinsel ilişki sırasında virüsün sıfır bulaşma vakası kaydedilmiştir.

Opposites Attract çalışması, bir partnerin HIV negatif, diğer partnerin ise antiretroviral tedavi gören ve saptanamaz viral yüke sahip pozitif olduğu çiftler arasında 17.000 korunmasız cinsel ilişkiden virüsün SIFIR bulaştığını bulmuştur.

Son olarak, kombinasyon tedavisinin başlamasından bu yana, tespit edilemeyen viral yüke sahip bir kişi tarafından virüsün bulaştığı hiçbir vaka kaydedilmediğini belirtmek gerekir.

Gerçekte cevap EVET'tir. Teorik olarak bulaşma riski 0'a (sıfır) yakın çok küçük bir orandır. Ancak teorik risklere odaklanmanın bir anlamı yoktur, çünkü bilimde sıfır risk olduğunu kanıtlamak imkansızdır. İstatistiksel analizler, bu sayının sıfıra yakın bir seviyeye çıkacağını göstermektedir ve dünyanın dört bir yanındaki araştırmacılar, "HIV ile enfekte olmuş bir kişinin, tespit edilemeyen viral yüke ulaşması durumunda, cinsel ilişki yoluyla HIV bulaştıramayacağı" konusunda hemfikirdir.

Bu, HPTN 052 çalışmasının bulgularına atıfta bulunan yaygın bir hatadır. Risk azalmasının %96 (çalışmanın geçici sonuçlarına göre) ve %93 (çalışmanın nihai sonuçlarına göre) olmasının nedeni, antiretroviral tedavi virüsü baskılayamadan önce HIV bulaşmasının gerçekleşmiş olması ve bu nedenle çok az sayıda katılımcıda tedavinin düzgün şekilde işlev görmemesidir. Sadece ART'nin ilk altı ayından sonra, HIV pozitif partnerlerin viral yükü saptanamaz düzeydeyken bulaşma ile ilgili etkiler dikkate alınsaydı, risk azalması %100 olur ve bulaşma riski SIFIR olurdu.

ART tedavisine başlayan neredeyse tüm kişiler 6 (altı) ay içinde virüs yükü saptanamaz düzeye ulaşır. Çeşitli dayanıklılık sorunları nedeniyle, yaklaşık her altı kişiden biri uygun tedaviyi bulmak için biraz daha zamana ihtiyaç duyar. Tedaviye bağlılık ve virüs yükünün düzenli olarak izlenmesi, virüs yükünün saptanamaz düzeyde tutulması için GEREKLİDİR.

Yeterli sağlık hizmetlerine, tedaviye ve viral yük testine erişim, dünyanın birçok yerinde ciddi engeller teşkil etmektedir. Tedaviye erişimi olan bazı kişiler, tedavi almamayı tercih edebilir veya antiretroviral tedaviye başlamaya hazır olmayabilir. Tedaviye başlayan diğer kişiler ise, damgalanma, ruh sağlığı sorunları, madde bağımlılığı, istikrarsız barınma koşulları, ilaç masraflarını karşılama zorluğu, düşmanca bir ortam, ilaç direnci veya ilaç yan etkileri gibi nedenlerle tedaviye devam etmekte zorluklar yaşayabilir. Ayrıca, düşük ancak saptanabilir viral yüke sahip bazı kişiler HIV'i bulaştıramazlar. Örneğin, virüsü baskılanmış (200 kopya/ml'nin altında) ancak hala saptanabilir (50 kopya/ml'nin üzerinde) olan bir kişi virüsü bulaştıramaz. HIV ile yaşayan ve virüsü 'tespit edilemeyen' kişiler için, HIV'i önlemek amacıyla tek başına veya kombinasyon halinde kullanılabilen prezervatif ve kayganlaştırıcılar veya PrEP gibi bulaşmayı önlemek ve korumak için son derece etkili seçenekler bulunmaktadır. Viral yükleri ne olursa olsun, HIV ile yaşayan tüm kişiler tam ve sağlıklı bir sosyal, cinsel ve üreme hayatına sahip olma hakkına sahiptir.

HIV ile yaşıyorsanız, özellikle sabit bir tespit edilemeyen viral yükü olan kişiler için, genellikle yılda 2-4 kez düzenli viral yük testi yapılması önerilir. Tespit edilemeyen viral yük durumunuzu HIV bulaşmasını önleme yöntemi olarak kullanıyorsanız, bunu doktorunuzla görüşmeniz ve daha sık test yaptırma konusunda onun tavsiyesini almanız önerilir.

Hayır. Tespit edilemeyen viral yük, kanda çok az sayıda virüs kopyası olduğu anlamına gelir. Tespit edilemeyen viral yük olsa bile, HIV pozitif bir kişi hala HIV pozitifdir. Bu nedenle HIV ile yaşayan kişilerin tedaviye devam etmesi önemlidir.

Hayır. Viral yükün saptanamaması, kanda virüs bulunmadığı anlamına gelmez. Bu, virüsün çok az sayıda kopyasının olduğu anlamına gelir. HIV antikor testi "reaksiyon gösterir" ve HIV antikorlarını tespit ettiğini belirtir. Viral yük testi, kandaki virüs kopyalarını bulur ve ölçer. Yani, tespit edilemeyen viral yük ile test yaparsanız, testin "reaksiyon gösterme" ve negatif sonuç vermeme olasılığı çok yüksektir.

STI (Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar) varlığı, özellikle HIV pozitif partnerin viral yükü tespit edilemeyecek düzeydeyse, HIV bulaşmasını ETKİLEMEZ.

Ancak, tespit edilebilir viral yük varlığında STI olması, HIV bulaşma riskini artırabilir.

HIV ile yaşıyorsanız, viral yükünüz tespit edilemez düzeydeyse ve antiretroviral tedavinizi düzenli olarak alarak bu durumu sürdürüyorsanız, tedavi görmemekten çok daha sağlıklı olmanız muhtemeldir. Dolayısıyla, virüsü cinsel partnerlerinize bulaştırabileceğiniz konusunda endişelenmenize gerek yoktur. Elbette, prezervatif kullanmayı bırakmak istiyorsanız, bu kararı partnerinizle görüşerek ikinizin de bu karardan memnun olduğundan emin olmanız çok önemlidir.

Virüsle yaşamak ve tespit edilemeyen viral yük hakkında konuşmak, HIV bulaşması konusundaki endişeleri azaltmaya yardımcı olabilir. Tüm bu bilgiler, HIV ile yaşamayan çoğu kişi için muhtemelen yenidir ve birisinin söylediklerinizi anlaması ve güvenmesi biraz zaman alabilir.

Tespit edilemeyen viral yük ile cinsel partnerlerinizi HIV'den koruduğunuzu, ancak bunun sizi veya onları diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan (CYBE) veya istenmeyen gebeliklerden korumadığını unutmamak önemlidir.

İlaçlarınızı bir kez almamanız B=B'yi değiştirmez, çünkü viral yük hala tespit edilemez olacaktır, ancak viral baskılama için iyi bir uyum çok önemlidir. Bu, ilaç direncini önlemek için de çok önemlidir. Viral yükün tekrar tespit edilebilir hale gelmesi için muhtemelen birkaç gün boyunca HIV ilaçlarınızı almamanız gerekir. Herhangi bir nedenle ART'yi günlerce almazsanız, B=B'ye tekrar güvenmeden önce viral yükünüzün hala tespit edilemez olduğunu kontrol etmek önemlidir.

B=B, HIV ilaçlarınızı düzenli olarak almaya bağlıdır.

HIV pozitif partnerin viral yükü tespit edilemez düzeydeyse, HIV bulaşmasını önlemek için PrEP ve prezervatif kullanımı gerekli değildir. Tespit edilemez viral yük, PrEP ve prezervatifler, tek başına veya birlikte kullanılabilen HIV önleme yöntemleridir. Herkesin kendisine uygun yöntemi seçebilmesi için bu yöntemler ve her birinin nasıl çalıştığı hakkında bilgi sahibi olunmalıdır. Kişi, istediğine bağlı olarak tek başına veya birlikte bir veya daha fazla önleme yöntemi kullanabilir. Prezervatifler şu anda HIV ve diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların (CYBE) yanı sıra istenmeyen gebelikleri önleyebilen TEK yöntemdir.

En az 6 ay boyunca tespit edilemeyen viral yük seviyesine sahip olmak ve doktorlarınızın talimatlarına göre düzenli ve tutarlı bir şekilde antiretroviral tedavinizi almak, HIV bulaşmasını önleyecektir. Bu, cinsel partnerinizin HIV'e yakalanma tehlikesi olmadığı anlamına gelir.

Ancak, cinsel partnerinize HIV durumunuzu bildirmenin avantajlarını ve dezavantajlarını göz önünde bulundurmanız tavsiye edilir. Virüs yükü tespit edilemeyecek düzeyde olduğunda HIV bulaşma riski SIFIR olsa da, cinsel partneriniz sizinle cinsel ilişkiye girdikten sonra HIV durumunuzu öğrenirse hoşnutsuz olabilir. Bazı ülkelerde, bulaşma riski olmasa bile HIV ile yaşayan kişilerin cinsel partnerlerine HIV durumlarını bildirmeyi zorunlu kılan yasalar olduğunu bilmek de son derece önemlidir.

Evet. Kombinasyon önleme hakkında daha fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz.

Basitçe söylemek gerekirse, cinsel partneriniz HIV ile yaşıyor ve virüs yükü tespit edilemeyecek düzeydeyse, virüsün bulaşabileceğinden endişelenmenize gerek yoktur. Elbette, prezervatif kullanmayı bırakmak istiyorsanız, partnerinizle konuşmanız ve bu karardan emin olmanız çok önemlidir. Ayrıca, partnerinizin viral yükü tespit edilemez düzeydeyse, yalnızca HIV bulaşmasından korunduğunuzu ve HIV'in tespit edilemez viral yükünün sizi veya partnerinizi diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan (CYBE) veya istenmeyen gebeliklerden korumadığını unutmamak çok önemlidir.

Bir bakışta bir kişinin HIV ile yaşayıp yaşamadığını anlayamazsınız. Aynı şey, kişinin tespit edilebilir viral yükü olup olmadığı konusunda da geçerlidir. Partnerinize güvenmeyi seçerseniz, bu tamamen kişisel bir karardır ve büyük olasılıkla cinsel pratikleriniz ve ilişkinizin koşullarına bağlıdır. Rıza ile cinsel ilişkiye giren kişiler, cinsel sağlıkları konusunda kendi paylarına düşen sorumluluğu üstlenirler. Bazı durumlarda PrEP kullanımı mükemmel bir seçenektir.

Virüs yükünün tespit edilememesi virüsün bulaşmasını engellediğini bilmek, hamile kalmak isteyen ve alternatif bir döllenme yöntemi kullanmak istemeyen kişiler için çok yararlı olabilir. Virüs yükünün tespit edilememesi, hamilelik ve/veya emzirme döneminde virüsün dikey bulaşmasını önemli ölçüde azaltır.

Üreme sağlığı (hamilelik ve emzirme) ile ilgili HIV hakkında daha fazla bilgi için: www.HIVEonline.org ve TheWellProject.org.

Bilimsel topluluk, kandaki viral yükü tespit edilemeyen seviyelere düşüren antiretroviral tedavinin, aynı zamanda sperm, vajinal ve anal sıvılardaki HIV yükünü de tespit edilemeyen seviyelere düşürdüğünü doğrulamıştır. Nadiren, kandaki viral yükü tespit edilemeyen kişilerde meni, vajinal veya rektal sıvılarda HIV veya HIV virüsünün RNA'sı bulunabilir, ancak bunun virüsün bulaşma olasılığını artırdığı gösterilmemiştir. Virüsün DNA ve RNA'sı virüsün parçalarıdır ve bulaşması için virüsün tamamının mevcut olması gerekir. Ayrıca, araştırmalar virüsün DNA veya RNA'sının çoğunlukla kişinin antiretroviral tedaviye başladığı dönemde ve genellikle bir yıl (veya daha fazla) sonra giderek daha az sıklıkta tespit edildiğini göstermiştir.

B=B, şırınga paylaşımı yoluyla HIV bulaşması için geçerli değildir.

Sonuçlara varmak için hala yeterli kanıt ve araştırma bulunmamaktadır.

Bazı HIV bilgi sağlayıcılarının (sağlık hizmetleri sağlayıcıları, medya vb.) HIV ile yaşayan kişilere ve genel nüfusa B=B mesajını henüz iletmemiş olmasının birçok nedeni vardır.

Tutum, algı ve önyargılardaki değişiklikler zaman alır. On yıllardır, örgütlü gruplar, aktivistler ve sağlık hizmeti sağlayıcıları HIV bulaşmasını sona erdirmek için çaresizce çaba sarf etmişlerdir. Kondom kullanımı her zaman bunu yapmanın en güvenli yolu olmuştur, ancak kondom kullanımı kampanyaları çoğunlukla virüsün bulaşma korkusuna dayanıyordu. Birçokları için, saptanamaz viral yükün HIV bulaşmasına engel olduğu gerçeği kabul edilmesi zor bir mesajdır.

Ayrıca, B=B tamamen bilimsel bir gerçek olsa da, diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) ve istenmeyen gebelikler gibi sorunlar hala mevcuttur. Prezervatif kullanımı diğer CYBE'lerin bulaşmasını önleyebilir, ancak Tedavi Önlem Olarak Yöntemi sadece HIV ile sınırlıdır.

Daha da önemlisi, HIV ile yaşayan insanlar ve virüsü bulaştırma riski yüksek olan insanlar, cinsel yönelimleri nedeniyle zaten damgalanma ve önyargıyla karşı karşıya olan kişilerdir.